เมนู

2. มหากปิชาดก



ว่าด้วยคุณธรรมของหัวหน้า



[1050] ดูก่อนขุนกระบี่ ท่านได้ทอดตัวเป็น
สะพานให้เหล่าวานรข้ามไปโดยสวัสดี ท่าน
เป็นอะไรกับวานรเหล่านั้น และวานรเหล่านั้น
เป็นอะไรกับท่าน ?
[1051] ข้าแต่พระองค์ผู้ทรงปราบข้าศึก ข้าพระ-
องค์เป็นพญาวานรผู้เป็นใหญ่ ปกครองฝูง
วานรเหล่านั้น เมื่อพวกเขาถูกความโศก
ครอบงำ หวาดกลัวพระองค์.
[1052] ข้าพระองค์ได้ทะยานพุ่งตัว ที่มีเครื่องผูก
คือเถาวัลย์ผูกสะเอาไว้แน่น ไปจากต้นไม้ต้น
นั้นชั่วระยะร้อยคันธนูที่ปลดสายแล้ว.
[1053] กลับมาถึงต้นไม้ เหมือนเมฆถูกลม
หอบไปฉะนั้น แต่ข้าพระองค์ไปไม่ถึงต้นไม้
นั้น จึงได้ใช้มือจับกิ่งไม้ไว้.

[1054] พวกวานรได้พากันเอาเท้าเหยียบข้าพระ-
องค์นั้น ผู้ถูกกิ่งไม้และเถาวัลย์รั้งไว้ จนตึง
เหมือนสายพิณ แต่ไปโดยสวัสดี.
[1055] การผูกมัดไว้ จึงไม่เผาลนข้าพระองค์ให้
เดือดร้อน ผู้ฆ่าก็จักไม่ให้ข้าพระองค์เดือดร้อน
เพราะข้าพระองค์ได้นำความสุขมาให้เหล่าวานร
ที่ให้ข้าพระองค์ครองความเป็นใหญ่.
[1056] ข้าแต่พระราชาผู้ทรงปราบข้าศึก ข้าพระ-
องค์จะยกอุปมาถวายพระองค์ ขอพระองค์จง
ทรงสดับข้ออุปมานั้น ธรรมดากษัตริย์ผู้เป็น
พระราชา ทรงพระปรีชาสามารถ ควรแสวง
หาความสุขให้แก่รัฐ ยวดยานพาหนะ กำลัง
พล และนิคมทั่วหน้ากัน.

จบ มหากปิชาดกที่ 2

อรรถกถามหากปิชาดก 2



พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน ทรงปรารภ
ญาตัตถจริยา คือการบำเพ็ญประโยชน์เพื่อพระญาติ แล้วจึงตรัสเรื่องนี้